رابطه‌ی بین سیستم‌های مغزی- رفتاری و جنس با اضطراب اجتماعی

سابقه و هدف: تئوری حساسیت تقویت گری (Gray) سه سیستم عمومی انگیزشی، رفتاری و هیجانی را مطرح می‌سازد. این سیستم‌ها شامل سیستم بازداری رفتاری (BIS)، سیستم فعال‌ساز رفتار (BAS) و سیستم جنگ و گریز بوده که انعکاسی از جنبه‌های کارکردی متفاوت سیستم عصبی می‌باشند. پژوهش حاضر به بررسی رابطه بین سیستم‌های مغزی- رفتاری و جنس با اضطراب اجتماعی می‌پردازد. مواد و روش‌ها: در پژوهش حاضر، 230 دانش‌آموز دبیرستانی 17-15 سال (115 دختر، 115 پسر) که در سال تحصیلی 90-89 مشغول به تحصیل بوده‌اند با روش تصادفی چند مرحله‌ای برگزیده شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از سیاهه فوبیای اجتماعی (SPIN)، پرسشنامه شخصیتی گری- ویلسون و مقیاس سیستم فعال‌ساز رفتار/ سیستم بازداری رفتاری کارور و وایت (BAS/BIS) استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از روش رگرسیون گام به گام و آزمون آماری t برای دو گروه مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: اجتناب فعال، اجتناب فعل پذیر، جنگ و خاموشی از مؤلفه‌های پرسشنامه شخصیتی گری- ویلسون به همراه جنسیت توانستند 9/25 درصد واریانس اضطراب اجتماعی را تبیین کنند. همچنین، کشاننده و جستجوی سرگرمی از مؤلفه‌‌های مقیاس سیستم فعال ساز رفتار/ سیستم بازداری رفتاری کارور و وایت به همراه جنسیت توانستند 8/25 درصد از واریانس اضطراب اجتماعی را پیش‌بینی نمایند. همچنین نتایج نشان داد که میانگین نمرات اضطراب اجتماعی آزمودنی‌های دختر به طور معنی‌داری از میانگین نمرات آزمودنی‌های پسر بیشتر است. نتیجه‌گیری: سیستم‌های مغزی- رفتاری می‌توانند سهمی در تبیین واریانس اضطراب اجتماعی داشته باشند. هر چند جنسیت می‌تواند مقداری از واریانس اضطراب اجتماعی را تبیین نماید ولی پژوهشهای بیشتر در این زمینه به تدقیق یافته‌ها کمک خواهد کرد.